Tình huống : Câu Chuyện: “Bài Học từ Công Viên”
Gia đình cô Kim và cậu con trai nhỏ Tommy đến công viên để thư giãn sau một tuần làm việc căng thẳng. Tommy, một cậu bé năng động và tò mò, không thể ngừng khám phá mọi góc nhỏ của công viên. Khi mọi người chuẩn bị rời đi, Tommy vẫn chưa sẵn sàng. Cô Kim cảm thấy áp lực khi phải kịp giờ cho bữa tối, nhưng cô muốn đảm bảo rằng Tommy có thời gian tuyệt vời.
Cô Kim quyết định cho Tommy thêm vài phút để chơi. Tuy nhiên, khi đã đến lúc phải rời đi, cô nhẹ nhàng nhắc nhở Tommy. Nhưng Tommy không muốn rời khỏi công viên và bắt đầu kéo chân, bĩm môi. Cô Kim cảm thấy căng thẳng và không biết phải làm thế nào dù đã làm mọi thứ đúng. Tommy đã báo trước, Cô Kim đã nói chuyện tích cực? Cô Kim phải làm thế nào để đặt ra giới hạn mà không la hét hay nhượng bộ?
Phân Tích Câu Chuyện
Trong câu chuyện này, chúng ta có thể thấy rằng cô Kim đang đối mặt với thách thức đặt giới hạn cho Tommy một cách tích cực mà không hét to hoặc nhượng bộ. Cô cần tìm cách nhẹ nhàng và đồng thời giúp cậu hiểu về việc tuân thủ quy tắc.
Giải Pháp
Cô Kim có thể áp dụng một số kỹ thuật để đặt giới hạn một cách tích cực:
- Giao Tiếp Tích Cực: Cô Kim có thể sử dụng ngôn ngữ tích cực và nhẹ nhàng để nói chuyện với Tommy. Thay vì chỉ nói “đến lúc phải đi”, cô có thể giải thích lý do và tạo ra sự hiểu biết cho Tommy.
- Thể Hiện Sự Thấu Hiểu: Cô Kim có thể thể hiện sự thấu hiểu đối với cảm xúc của Tommy. Bằng cách lắng nghe và chia sẻ cảm xúc của cậu bé, cô có thể giúp Tommy hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc tuân thủ quy tắc.
- Thảo Luận và Thuyết Phục: Cô Kim có thể thảo luận với Tommy về lý do cần phải rời khỏi công viên và thuyết phục cậu bé hiểu rằng việc tuân thủ quy tắc là quan trọng.
Tại sao việc thiết lập giới hạn lại quan trọng đến vậy?
Trước khi tìm ra cách đặt giới hạn, hãy xem nhanh chúng là gì.
Giới hạn là gì?
Giới hạn là cách bạn dạy con về những gì con được phép làm và không được phép làm. Điều này giúp trẻ em hiểu rõ về ranh giới và tạo ra một môi trường an toàn.
Bà Maria Montessori nói về vai trò của cha mẹ trong việc tạo ra một môi trường học tập tích cực : Cha mẹ cần tạo ra những giới hạn và quy tắc rõ ràng, nhưng cũng cần cho trẻ được tự do khám phá trong những giới hạn đó. Điều này sẽ giúp trẻ phát triển tính tự chủ và kỷ luật.
Trong cuốn sách Đặt giới hạn: Cách nuôi dạy những đứa trẻ độc lập, có trách nhiệm bằng cách đưa ra những ranh giới rõ ràng, tác giả Robert J. MacKenzie giải thích rằng trẻ em có một công việc quan trọng : khám phá cách thế giới vận hành. Trẻ cần tìm hiểu xem trẻ có thể đẩy bạn đi bao xa và điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ vượt quá giới hạn.
Công việc của bạn với tư cách là cha mẹ là đặt ra các giới hạn và cùng con bạn có thể tuân thủ các giới hạn đó.
Lợi ích của việc đặt giới hạn:
Con bạn học được các kỹ năng tự điều chỉnh để có thể đưa ra những lựa chọn đúng đắn trong thế giới rộng lớn hơn
Đứa trẻ cũng tìm hiểu về các mối quan hệ lành mạnh và rằng đứa trẻ cần tính đến nhu cầu của người khác khi đưa ra lựa chọn của mình.
Giới hạn cũng giúp trẻ khỏe mạnh và an toàn. Ví dụ, nếu cha mẹ chúng ta không ở đó để hạn chế việc con mình đi đâu và ăn gì, bạn nghĩ chúng sẽ làm gì cả ngày? Chắc là đang chơi trên phố và ăn bánh kẹo vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối!
Thực tế khi đặt giới hạn:
Đôi khi việc đặt giới hạn dễ dàng. Nếu bạn chỉ cần cho con biết giới hạn là gì và trẻ sẽ tuân thủ.
Tuy nhiên, rắc rối khi con phớt lờ chỉ dẫn và vi phạm giới hạn, bạn la hét, quát tháo.
Nếu bạn cho phép con mình nắm giữ mọi quyền lực trong mối quan hệ của mình thì bạn đang ở trong khoảng thời gian khó khăn. Con bạn sẽ không học được cách tôn trọng giới hạn và sẽ gặp khó khăn khi tương tác với thế giới rộng lớn hơn
Và bạn sẽ thấy vô cùng căng thẳng khi làm việc khi con bạn luôn là người đưa ra quyết định cuối cùng trong hầu hết mọi việc.
Nhưng làm thế nào để bạn thiết lập giới hạn? Hình phạt và phần thưởng có phải là câu trả lời?
Rắc rối với việc thiết lập giới hạn truyền thống
Khi con gái tôi được hai tuổi rưỡi, tôi quyết định đã đến lúc tập ngồi bô. Tôi đã làm mọi thứ đúng. Tôi đọc tất cả sách hướng dẫn ngồi bô trong thư viện địa phương và mua một vài cuốn để có biện pháp tốt. Tôi có một con búp bê để làm mẫu và trao giải cũng như coi như phần thưởng.
Con gái tôi thích sự chú ý và phần thưởng. Nhưng khi tôi bắt đầu thu nhỏ lại, cô ấy bắt đầu đi trong quần.
Vì vậy, tôi chuyển sang sử dụng bồn cầu để thay thế. Và con phát hiện ra rằng chỉ cần con ngồi trong bồn cầu thường xuyên, con sẽ nhận được phần thưởng của mình.
Chà, nếu phần thưởng không có tác dụng, có lẽ đã đến lúc thử một số hình phạt. (Tôi biết là đáng xấu hổ. Nhưng tôi quá bận đọc sách dạy ngồi bô nên không thể tìm hiểu các kỹ thuật nuôi dạy con tích cực của mình.)
Tôi chưa hiểu được điều quan trọng rằng con chưa sẵn sàng. Ba tháng sau, tôi bỏ cuộc. Con đã được đào tạo sau sinh nhật thứ ba của mình, lúc đó con đã có những dấu hiệu rõ ràng việc sẵn sàng tự đi vệ sinh.
Đó chính là vấn đề với việc thiết lập giới hạn truyền thống. Nó bỏ qua “những lý do tại sao” hầu hết trẻ em cư xử không đúng mực.
Tại sao trẻ em vi phạm giới hạn
Nếu con không muốn tuân theo giới hạn, đó là vì:
1. Con không có những kỹ năng cần thiết, hoặc
2. Con cảm thấy mối liên hệ với bạn yếu và vì vậy con không cảm thấy cần phải tuân theo giới hạn của bạn, hoặc
3. Con đang cảm thấy bị tổn thương và tức giận, và đây là cách con vượt qua những cảm xúc đó.
Hình phạt và phần thưởng thực sự rất giống nhau. Cả hai đều có tác dụng kiểm soát hành vi của con bạn, thay vì dạy con bạn kiểm soát hành vi của chính mình.
Bằng cách đó, bạn đã cướp đi động lực nội tại của con để lựa chọn đúng. Thực tế, bạn khiến khả năng đứa trẻ đưa ra lựa chọn đúng đắn vào lần tới ít có khả năng xảy ra – và bạn sẽ lại bị mắc kẹt trong việc can thiệp lần nữa.
Nhưng làm thế nào bạn có thể làm điều đó?
#1 Đặt giới hạn của bạn đúng cách
Bước đầu tiên là đặt ra các giới hạn rõ ràng và nhất quán.
Bạn cần đảm bảo rằng con bạn biết các quy tắc là gì và sẵn sàng tuân theo chúng.
Cách dễ nhất để tạo ra các quy tắc thực sự là cùng con bạn động não. Khi trẻ em tham gia vào quá trình này, chúng sẽ có nhiều khả năng hợp tác hơn.
Như chúng tôi đã đề cập, về bản chất, trẻ em muốn làm điều đúng đắn. Bạn sẽ ngạc nhiên về những gì con có thể nghĩ ra.
Chắt lọc ý tưởng của con (và của bạn) thành ba đến năm quy tắc và viết chúng ra để biến chúng thành cụ thể. Sau đó, thảo luận về các quy tắc và khám phá những giá trị đằng sau các quy tắc đó. Hãy để con bạn biết rằng bé cần tuân theo tinh thần của quy tắc chứ không chỉ là từng chữ của quy tắc.
Bây giờ, hãy lưu ý rằng tính nhất quán không có nghĩa là bạn không thể đưa ra ngoại lệ cho quy tắc. Nếu bạn đang tham dự một bữa tiệc với con mình, đó có thể là thời điểm thích hợp để cho phép chúng ăn món tráng miệng trước món chính. Chỉ cần đảm bảo rằng con bạn hiểu lý do tại sao bạn lại làm khác đi và các quy tắc thông thường của bạn không thay đổi.
Trẻ sẽ học được tính linh hoạt và kỹ năng tư duy phản biện nếu bạn nói chuyện bằng lý luận của mình.
#2 Khi con bạn vượt qua giới hạn
Bạn có thể có những quy tắc gia đình tốt nhất từ trước đến nay, nhưng đến một lúc nào đó con bạn sẽ vi phạm chúng.
Không sao đâu! Trẻ em có nghĩa vụ phải kiểm tra giới hạn. Hãy nhớ rằng, đó là một phần công việc của trẻ.
Vậy bây giờ bạn muốn làm gì?
Bước đầu tiên là chuyển hướng nhẹ nhàng. Hãy cho con bạn biết: “Hãy nhớ, quy tắc của chúng ta là làm bài tập về nhà trước khi ra ngoài. Đã đến lúc làm bài tập về nhà của con bây giờ.”
Nếu con vẫn không vâng lời thì sao?
Bạn không trừng phạt con bạn. Bạn không nên bực bội mắng quát với đứa trẻ. Chỉ cần nhẹ nhàng nắm tay hoặc vỗ vai đứa trẻ để đứa trẻ biết rằng đứa trẻ không thể phớt lờ bạn.
