Ngày 8/30 Trò chơi bóng bóng bay- CÙNG CON chinh phục trí tuệ cảm xúc – EQ

Ngày 8 : Trò chơi bóng bóng bay- hoạt động này ba mẹ có thể tổ chức khi đi công viên với con, linh động ở nhà. Hoạt động cho bé từ 2 tuổi, 4 tuổi, trên 6 tuổi. Mục đích liên hệ cảm xúc VUI
Ứng dụng sau khi mình đọc chương sách sức mạnh của thiên nhiên từ Sách kỷ luật tích cực dành cho trẻ mẫu giáo của Jane Nelse và đồng tác giả khác.
Trò chơi “Bong bóng vui nhộn” (Happy Bubbles)
Đối với bé 2 tuổi:

Cách chơi chi tiết

1. Bước 1: Hỏi bé: “Con có muốn thấy phép màu không? Chúng ta cùng thổi bong bóng nhé!” (kích thích tò mò).
2. Bước 2: Bạn bắt đầu thổi nhẹ để tạo bong bóng, khuyến khích bé quan sát.
3. Bước 3: Bé chạy theo, cố gắng bắt, chạm hoặc vỗ bong bóng. Tạo không khí hứng khởi.
4. Bước 4: Khi bé cười khúc khích, bạn nhấn mạnh: “Con đang vui! Con cười thật tươi!”
5. Bước 5: Có thể cùng đếm số bong bóng to, nhỏ, dùng từ “bong bóng vui” để gắn với cảm xúc “vui”.

Điểm nhấn đa giác quan & khơi gợi tò mò

• Trẻ nhìn thấy bong bóng lấp lánh, chạm vào các giọt nước, nghe tiếng vỗ bóng “bụp”.
• Bong bóng bay và vỡ một cách “bí ẩn” khơi dậy sự tò mò, trẻ muốn khám phá vì sao bóng vỡ, từ đó liên kết với niềm vui khi chơi.

Phát triển hoạt động:

1. Tận dụng tình huống tự nhiên: Ngoài giờ chơi, khi bé cười hoặc hào hứng, phụ huynh hãy nhắc: “Con đang vui!” để củng cố nhận biết.
2. Đọc sách/ vẽ/Mang đồ chơi ra công viên: Cho bé trải nghiệm các hoạt động ngoài thiên nhiên

B. Điều chỉnh theo độ tuổi

1. Bé 4 tuổi

Đặc điểm

• Bé đã biết chạy nhảy vững, bắt đầu sử dụng ngôn ngữ mô tả đơn giản (“to”, “nhỏ”, “cao”, “xa”…).
• Tư duy còn tập trung ngắn, thích các trò đuổi bắt đơn giản.

Gợi ý mở rộng

1. Số lượng – Đếm vuiKhi thổi, bố mẹ rủ bé đếm cùng: “1… 2… 3… bùng nổ bao nhiêu bong bóng?”
   Nếu bong bóng quá nhiều, có thể đếm “bong bóng to nhất, nhỏ nhất”.
2. Thi đuổi bắt “chậm”Thay vì để bé chạy rất nhanh (dễ té ngã), bố mẹ yêu cầu bé bước chậm hoặc nhảy lò cò đuổi bong bóng để tăng thử thách vui vẻ.
3. Từ vựng đơn giảnGợi ý bé nói to: “Bong bóng ơi, mình bắt bạn nhé!” hoặc hô “Vỡ rồi!” khi bé vỗ trúng.
   Nhấn mạnh một số từ mới: “lấp lánh”, “trong suốt”, “mềm”.
4. Liên hệ thiên nhiênHỏi bé: “Gió thổi bong bóng đi đâu?”, “Nhìn kìa, bong bóng bay lên trời gần mây rồi!”.

I. BÉ 4 TUỔI

1. Mục tiêu chính về cảm xúc

• Nhận biết và gọi tên những cảm xúc cơ bản (vui, buồn, giận, sợ…);
• Thể hiện niềm vui, phấn khích qua nét mặt, cử chỉ;
• Học lắng nghe cảm xúc của người khác (mức độ đơn giản).

2. Cách lồng ghép trong trò chơi

1. Gọi tên cảm xúcKhi bé cười, hào hứng: “Con đang rất vui kìa! Nhìn con nhảy chân sáo!”
   Khi bong bóng vỡ, bé “hơi buồn hay tiếc”: “Con tiếc vì bong bóng vỡ nhanh quá, phải không?”
   Việc đặt tên cho cảm xúc lúc bé đang trải nghiệm giúp trẻ hiểu rõ “vui” hay “tiếc nuối” là gì.
2. Phản hồi tích cựcThay vì khen “Giỏi quá!”, hãy nói: “Mẹ thấy con rất hào hứng, con chạy theo bong bóng thật nhanh!”
   Gợi ý bé thể hiện niềm vui: “Con có thể nhảy lên cao hoặc hét ‘Yeah!’ để thể hiện sự phấn khích.”
3. Khuyến khích bộc lộ và chia sẻHỏi: “Con cảm thấy thế nào khi bong bóng bay qua đầu con?”
   Bé 4 tuổi chưa diễn đạt được nhiều, bạn khuyến khích bé dùng vài từ đơn giản, cử chỉ (vỗ tay, nhảy cẫng…) để diễn tả.

II. BÉ 5 TUỔI

1. Mục tiêu chính về cảm xúc

• Phân biệt được nhiều trạng thái cảm xúc hơn (vui, buồn, ngạc nhiên, sợ hãi, tự hào, xấu hổ…);
• Bắt đầu hiểu nguyên nhân – hệ quả của một số cảm xúc (tại sao mình vui, tại sao thất vọng…);
• Thử diễn đạt cảm xúc thành lời một cách rõ ràng hơn.

2. Cách lồng ghép trong trò chơi

1. Liên hệ cảm xúc – nguyên nhânHỏi bé: “Con vui khi bong bóng bay cao? Vì sao con vui thế?”
   Phân tích cùng bé: “À, con thích nó vì lấp lánh hay vì con đuổi theo được?”
2. Thực hành mô tả cảm xúc chi tiếtGợi ý dùng từ đồng nghĩa: “Con có thể nói ‘phấn khích’ hoặc ‘thích thú’ thay cho ‘vui’ không?”
   Bé 5 tuổi đủ khả năng học thêm từ: “Con ngạc nhiên khi bong bóng vỡ ngay trên tay con!”
3. Nhận diện cảm xúc của bạn bè (hoặc bố mẹ)Nếu có bạn chơi chung, hỏi: “Con nghĩ bạn cảm thấy thế nào khi không bắt được bong bóng?”
   Khuyến khích bé an ủi, giúp đỡ bạn => hình thành đồng cảm.
4. Tự điều chỉnh cảm xúc (mức đơn giản)Nếu bé cáu vì không bắt được bong bóng, hướng dẫn: “Con thử hít thật sâu, sau đó thổi tiếp. Mình vẫn có thể tạo thêm bong bóng mới.”
   Nhắc bé “dừng lại, thở, bình tĩnh” rồi tiếp tục khi sẵn sàng.

III. TRÊN 6 TUỔI

1. Mục tiêu chính về cảm xúc

• Có thể lý giải sâu hơn về cảm xúc của bản thân và người khác;
• Thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ, hợp tác trong nhóm;
• Hiểu cơ chế quản lý cảm xúc (khi thất vọng, khi vui mừng quá khích…).

2. Cách lồng ghép trong trò chơi

1. So sánh mức độ cảm xúcHỏi trẻ: “Con vui ở mức nào (1 đến 5) khi bắt được bong bóng to nhất?”
   Gợi ý: “Nếu con rất buồn (mức 4), con có thể làm gì để tự xoa dịu?” (ngồi nghỉ, hít thở sâu, nhờ bố/mẹ hỗ trợ).
2. Tìm hiểu cảm xúc của người khác – tương tác nhómNếu chơi với anh chị hoặc bạn bè: “Con hãy hỏi xem bạn ấy cảm thấy thế nào khi không bắt được bong bóng?”
   Khuyến khích bé hỗ trợ bạn: “Con có thể thổi thêm bong bóng cho bạn, để bạn cũng được vui.”
3. Liên hệ bài học cuộc sốngSo sánh: “Bong bóng đẹp nhưng mong manh, như cảm xúc vui sướng nhưng nếu không ‘giữ’ hay ‘nhẹ nhàng’, nó có thể ‘vỡ’ nhanh.”
   Từ đó, trò chuyện về giá trị của sự trân trọng niềm vui và chấp nhận khi có chuyện không như ý (bong bóng vỡ).
4. Khám phá sự khác biệt cảm xúcGợi ý trẻ viết hoặc nói về cảm xúc sau trò chơi: “Con có thấy hồi hộp khi bong bóng bay cao?”, “Con có tiếc khi nó vỡ?”
   Nhấn mạnh: Mỗi người phản ứng khác nhau, có bạn phấn khích, có bạn chỉ thích quan sát.

IV. LƯU Ý CHUNG (Áp dụng cho mọi lứa tuổi)

1. Luôn phản chiếu và gọi tên cảm xúcNgay lúc trẻ đang biểu lộ niềm vui, buồn bã… hãy đặt tên cảm xúc đó để trẻ học cách nhận biết và diễn đạt.
2. Tạo không gian an toàn để bộc lộKhi trẻ buồn, nản, hay cáu giận vì không chơi được như ý, không chê trách trẻ mà chấp nhận cảm xúc của con.
   Sau đó nhẹ nhàng dẫn dắt trẻ học cách xử lý tình huống (nghỉ ngơi, thử lại, nhờ giúp đỡ…).
3. Khen ngợi quá trình hơn là kết quảHạn chế kiểu khen “Con giỏi quá vì con bắt được bong bóng”.
   Thay bằng: “Mẹ thấy con cố gắng chạy và rất vui vẻ khi chơi!” => Trẻ hiểu bố mẹ trân trọng nỗ lực, không chỉ thành công.
4. Kết nối với thiên nhiênNhân cơ hội chơi bong bóng ngoài trời, liên hệ những yếu tố xung quanh (gió, bầu trời, cây cỏ…) để trẻ vừa học về cảm xúc, vừa trân trọng môi trường.

Tóm Lại

• Mỗi nhóm tuổi có mục tiêu và cách lồng ghép khác nhau trong cùng một trò chơi bong bóng.
• Từ 4 tuổi (nhận biết cơ bản) đến 5 tuổi (mô tả, đồng cảm) và trên 6 tuổi (tự quản lý, chia sẻ nhóm), trẻ dần nâng cao khả năng hiểu – diễn đạt cảm xúc.
• Người lớn chỉ cần điều chỉnh mức độ ngôn ngữ, câu hỏi, hoạt động bổ trợ phù hợp.
• Trò chơi bong bóng khi kết hợp với phản chiếu cảm xúc sẽ giúp trẻ không chỉ vui chơi mà còn phát triển trí tuệ cảm xúc, rèn kỹ năng xã hội ngay trong môi trường thiên nhiên.